Chuyên gia giải đáp về tội phạm học và các giải pháp phòng ngừa tội phạm xâm hại tình dục, cướp tài sản từ những vụ án trong thời gian qua
Thời gian qua liên tục xảy ra các vụ giết người cướp tài sản, hiếp dâm, đặc biệt là dịp trước và sau tết nguyên đán giáp thìn 2024. Trong đó rất nhiều vụ việc nạn nhân là các cô gái trẻ tuổi và đối tượng gây án cũng còn trẻ tuổi và chỉ vì muốn chiếm đoạt tài sản của nạn nhân... Ngoài ra vì vỡ nợ mà cướp ngân hàng cũng là vấn nạn xã hội, liên tục xảy ra các vụ cướp ngân hàng do vỡ nợ, thiếu tiền. Xuất hiện những hội nhóm trên mạng xã hội rủ nhau đi cướp tài sản, những câu chuyện làm quen trên mạng xã hội rồi hẹn gặp hiếp dâm, sát hại nạn nhân rồi cướp tài sản diễn ra ngày càng nhiều trong xã hội...
Bị can Hoàng Minh Hào, nghi phạm sát hại cô gái 21 tuổi tại Cầu Giấy, Hà Nội
Đánh giá về thực trạng này, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp cho rằng: Việt Nam là xã hội đang phát triển, các quan hệ dân sự kinh tế đang diễn ra rất mạnh mẽ, trong khi đó thì trình độ nhận thức, ý thức pháp luật của một bộ phận người dân là không cao nên tình hình tội phạm về trật tự xã hội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm, tài sản của công dân diễn ra khá phổ biến.
Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường
Trong thời gian qua xảy ra nhiều vụ việc phụ nữ trẻ bị sát hại để cướp tài sản, hiếp dâm, đối tượng còn phi tang xác để che giấu hành vi phạm tội. Đặc biệt là vụ việc xảy ra trong dịp tết nguyên đán khiến dư luận xã hội hoang mang và bức xúc. Mỗi vụ việc lại có những nguyên nhân động cơ khác nhau nhưng nhìn chung các đối tượng gây án đều trẻ tuổi, khó khăn về kinh tế, trình độ học thức, văn hóa không cao và có ý thức coi thường pháp luật. Các đối tượng thực hiện hành vi giết người cướp tài sản thường là các đối tượng có lòng tham và tính ích kỷ cao độ, thêm vào đó là ý thức coi thường pháp luật, không ý thức được hậu quả pháp lý mà bản thân mình phải gánh chịu hoặc vì lòng tham sự ích kỷ che mờ mắt mà các đối tượng sẵn sàng thực hiện hành vi phạm tội rồi che giấu hành vi hoặc bỏ trốn, nghĩ rằng mình có thể trốn tránh được sự trừng phạt của pháp luật.
Nạn nhân LT.T.L. Bị đối tượng Hào sát hại tại Cầu Giấy
Theo các con số thống kê của bộ công an về số vụ án, số bị can bị cáo, tính chất mức độ hành vi phạm tội của nhóm tội phạm về trật tự xã hội cho thấy tội phạm về trật tự xã hội có diễn biến phức tạp, hành vi côn đồ manh động xảy ra nhiều, đặc biệt là tội phạm đang có xu hướng "trẻ hóa" và những vấn đề đáng lo ngại trong công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm hiện nay. những vụ án giết người chỉ để chiếm đoạt tài sản có giá trị không lớn, giết người chỉ vì do mâu thuẫn, giết người để thực hiện hành vi hiếp dâm xảy ra khá nhiều. Những vụ án xảy ra thời gian gần đây với các cô gái trẻ thì đều vào các tình huống vắng vẻ, khu trọ ít người lên đối tượng này sinh ý định thực hiện hành vi phạm tội giết người, cướp tài sản, thậm chí còn hiếp dâm nạn nhân. những hành vi vi phạm pháp luật này có nguyên nhân sâu xa từ quá trình giáo dục hình thành nhân cách trong suốt một thời tuổi trẻ. Với những đối tượng sống trong hoàn cảnh gia đình thường xuyên tiếp xúc với bạo lực, sống trong gia đình không có hạnh phúc, bỏ học từ sớm hoặc thiếu sự quan tâm giáo dục của cha mẹ thì dễ sa ngã, hư hỏng, không nhận thức được những chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực pháp luật, vì lòng tham và sự ích kỷ mà sẵn sàng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật bất kỳ lúc nào.
 |
|
Cơ quan công an đã làm rõ vụ chị Vi Thị T. mất tích từ 29 Tết, là vụ giết người, cướp tài sản đặc biệt nghiêm trọng. Ảnh: Gia đình nạn nhân cung cấp.
|
Những vụ án mạng giết người cướp tài sản vừa qua cho thấy nguy cơ mất an toàn trong xã hội là rất cao, rất nhiều đối tượng vì lòng tham, sự ích kỷ và ý thức coi thường pháp luật mà sẵn sàng thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm và tài sản của người khác. Nguy cơ mất an toàn trong xã hội có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, bất kỳ nơi đâu và bất kỳ ai cũng có chở thể trở thành nạn nhân của các đối tượng tội phạm. Bởi vậy đấu tranh phòng chống tội phạm về trật tự xã hội là nhiệm vụ khó khăn còn nhiều cam go trong thời gian tới đòi hỏi cần phải thực hiện có hiệu quả các giải pháp phòng ngừa tội phạm và cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân thì mới kiểm soát được tình hình.
Đối tượng phạm tội ngày càng trẻ hóa, mục đích của các vụ bắt cóc giắt người chủ yếu để cướp tài sản. Điều này có phần nào phản ánh lên lối sống buông thả, coi thường pháp luật của một bộ phận giới trẻ hiện nay
Thời gian qua xảy ra không ít những vụ án hình sự xâm phạm quyền sở hữu tài sản, xâm phạm tính mạng sức khỏe của người khác chỉ vì đối tượng muốn có được tài sản để phục vụ cho nhu cầu cá nhân. Những vụ việc bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản do nợ nần, cướp ngân hàng để có tiền trả nợ, rồi giết người cướp tài sản để giải quyết khó khăn về tài chính xảy ra khá nhiều cho thấy tính chất manh động liều lĩnh của không biết đối tượng phạm tội về trật tự xã hội.
Trong cuộc sống thì không phải lúc nào cũng thuận lợi, ai cũng có lúc có thể gặp khó khăn, trong đó có khanh khó khăn về tài chính. Người xưa từng nói: "Người quân tử gặp bước đường cùng thì thu mình giữ chí, còn kẻ tiểu nhân đến bước đường cùng thì quấy phá làm càn". Theo đó với người có giáo dục, có đạo đức thì khi vào hoàn cảnh khó khăn họ sẽ "thu mình giữ chí", thậm chí người khác muốn giúp đỡ họ cũng có thể từ chối vì sợ phiền, sợ thành ghánh nặng cho người khác. Còn đối với các đối tượng có đạo đức nhân cách thấp kém, tính ích kỷ lòng tham và ý thức coi thường pháp luật thì sẵn sàng dùng mọi thủ đoạn phương thức để chiếm đoạt tài sản, chiếm và thành quả lao động của người khác, thậm chí sát hại người khác để có được tài sản phục vụ cho mục đích cá nhân, để thỏa mãn nhu cầu tiền bạc, giải quyết khó khăn về tài chính của bản thân.
Hiện trường phát hiện thi thể người, hiện trường trong một vụ án hình sự
Tính ích kỷ có nguồn gốc, nguyên nhân từ giáo dục sai lầm trong môi trường gia đình và môi trường xã hội. Với những đối tượng sống trong gia đình có điều kiện vật chất tốt hoặc được nuông chiều, cả cuộc đời chỉ biết đón nhận, cung phụng, không biết chia sẻ, không biết cho đi, không biết yêu thương quý trọng, giúp đỡ người khác thì khi đụng chạm đến quyền lợi đối tượng đó sẵn sàng xuống tay tàn nhẫn để giành giật hoặc khi khó khăn sẵn sàng bất chấp mọi thủ đoạn đoạn có được lợi ích cho bản thân mà bỏ qua vấn đề đạo đức. Khi một đối tượng thiếu cả đạo đức, thiếu cả trí tuệ, thiếu cả nghị lực thì lòng tham, tính ích kỷ và ý thức coi thường pháp luật luôn thường trực, đó là những con quỷ thiêu đốt bản thân, khi có thời cơ là thực hiện hành vi phạm tội bất kỳ lúc nào để thỏa mãn lòng tham và sự ích kỷ cá nhân.
Ngoài ra vấn đề giáo dục pháp luật, giáo dục kỹ năng sống cho những người trẻ cũng chưa được coi trọng đúng mức, giáo dục kỹ năng sống và giáo dục pháp luật trong môi trường học đường còn nặng về hình thức, nội dung chương trình không phù hợp, thiếu đổi mới sáng tạo dẫn đến không hiệu quả. Nhiều đối tượng thực hiện hành vi phạm tội do thiếu hiểu biết pháp luật, phần còn lại là ý thức coi thường pháp luật. Khi vấn đề đạo đức được quan tâm nhiều hơn, đạo đức trở thành nền tảng trong quan hệ xã hội và hiểu biết pháp luật trở thành những điều kiện cơ bản trong giao tiếp xã hội thì tính mạng sức khỏe danh dự nhân phẩm và tài sản của con người còn có thể bị đe dọa xâm phạm bất kỳ lúc nào. Bởi vậy để đấu tranh phòng chống tội phạm có hiệu quả, để bảo vệ tốt nhất tính mạng sức khỏe danh dự nhân phẩm tài sản của công dân thì vấn đề thực hiện các giải pháp phòng ngừa tội phạm cần phải được thực hiện tốt hơn, có hiệu quả hơn, trong đó vấn đề giáo dục đạo đức nhân cách lối sống, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục pháp luật cần phải được đề cao hơn nữa, đảm bảo có hiệu quả hơn nữa trong môi trường học đường và trong gia đình, trong xã hội.
Công an bắt nghi phạm giết người Nguyễn Thanh Tâm
Với những thanh thiếu niên thiếu sự quan tâm giáo dục của cha mẹ, có lối sống buông thả, sa đà vào các hội nhóm tiêu cực, bỏ học sớm thì rất dễ sa ngã, thành các đối tượng thường xuyên thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật và có thể trở thành tội phạm bất kỳ lúc nào khi có thời cơ điều kiện xuất hiện.
Từ những vụ án mạng vừa xảy ra đối với các bạn trẻ sẽ có thể rút ra được một số bài học như sau: hiện nay trong xã hội các mối quan hệ xã hội có thể dễ dàng thiết lập thông qua môi trường mạng internet nên cẩn thận trọng với các mối quan hệ trên môi trường mạng; Khi tiếp xúc với người lạ thì cẩn thận trọng khi tiếp xúc ở thời điểm vắng vẻ, đêm khuya và những nơi nhạy cảm mà có thể nảy sinh các tình huống nguy hiểm; Thận trọng khi tiếp xúc với những đối tượng đang có khó khăn túng quẫn về tài sản, những đối tượng trong tình trạng nợ nần thua lỗ hoặc đam mê cờ bạc.
Nghi phạm K. và nạn nhân trong vụ án sát hại nạn nhân rồi phân xác phi tang xuống Sông Hồng
Thận trọng với mối quan hệ nam nữ, đặc biệt là thân mật tình cảm với những người mà chưa biết rõ về nhân thân lai lịch đặc điểm tính cách để tránh bị xâm hại tình dục hoặc bị chiếm đoạt tài sản.
Khi tiếp xúc với người lạ ở nơi đêm khuya vắng vẻ thì không nên tiếp xúc một mình, khi thấy những người lạ có biểu hiện bất thường từ ánh mắt cử chỉ hành vi thì cần có những phản ứng phù hợp, có những giải pháp phòng thân để đảm bảo an toàn cho bản thân.
Không mang theo tài sản, trang sức hoặc những đồ có giá trị để tiếp xúc với người lạ hoặc đến những nơi vắng vẻ để tránh nguy cơ bị cướp tài sản.
Khi bản thân bị tấn công, bị xâm hại tình dục hoặc đối tượng muốn thực hiện hành vi cướp tài sản thì tùy từng tình huống mà có cách ứng xử phù hợp, mục tiêu cao nhất là bảo toàn tính mạng, tránh bị đối tượng xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm và tài sản thì với mỗi tình huống phải có cách ứng xử khéo léo, phù hợp với từng đối tượng, từng hoàn cảnh. Những kỹ năng sống cần phải được rèn luyện trong môi trường học đường và trả trải nghiệm thực tiễn cuộc sống.
Khi gia đình mất liên lạc với người thân thì cần phải trình báo sự việc ngay với cơ quan chức năng để tìm kiếm, xử lý kịp thời tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
_____________________________________
Ts. Ls. Đặng Văn Cường
Điện thoại/Zalo: 0977999896
