Số vụ bạo hành trẻ em có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Theo Báo cáo của Chính phủ, tính đến hết ngày 30/6/2019, cả nước có 24.776.733 trẻ em, chiếm 25,75% tổng dân số cả nước (trong đó có 12.915.365 trẻ em nam, chiếm 52,13%; 11.861.368 trẻ em nữ, chiếm 47,87%). So với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới thì tỷ lệ trẻ em trong cơ cấu dân số là cao, nhu cầu bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em ở Việt Nam là rất lớn. 

Bạo lực, bảo hành trẻ em là hành vi vi phạm pháp luật, mặc dù cơ quan chức năng thường xuyên tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, giáo dục quyền trẻ em và áp dụng nhiều biện pháp để bảo vệ trẻ em tuy nhiên các vụ việc xâm phạm đến thân thể, danh dự nhân phẩm của trẻ em vẫn ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp, đặc biệt đối với trẻ em sống trong những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em nghèo và trẻ em lang thang cơ nhỡ.

Theo Báo cáo 217/BC-CP của Chính phủ, từ ngày 01/01/2015 đến ngày 30/6/2014, cả  nước đã phát hiện, xử lý về hình sự và xử lý hành chính: 8.442 vụ bạo lực về thể chất với trẻ em có 8.709 trẻ em bị bạo lực về thể chất (1.672 trẻ em nam, 7.037 trẻ em nữ). Số trẻ em bị bạo lực về thể chất chiếm 0.035% tổng số trẻ em toàn quốc. Trong đó: Xâm hại tình dục: 6.364 vụ, 6.432 trẻ em, chiếm 73,85% tổng số trẻ em bị bạo lực về thể chất; (trong đó: 2.191 trẻ bị hiếp dâm, 31 trẻ bị cưỡng dâm, 1.096 bị dâm ô, 3.114 trẻ bị giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác). 

Bạo lực trẻ em: 706 vụ, 857 trẻ em (giết trẻ em: 191 trẻ, cố ý gây thương tích: 666 trẻ), chiếm 9,84% tổng số trẻ em bị bạo lực về  thể chất; Các hành vi như hành hạ trẻ em; sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm trẻ em; đánh tráo trẻ em dưới 1 tuổi; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp trẻ em vi phạm pháp luật; truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy đối với trẻ em...: 1.246 vụ, 1.314 trẻ em, chiếm 15,09% tổng số trẻ em bị bạo lực về thể chất; Các trường hợp khác: 126 vụ, 106 trẻ em, chiếm 1,22% tổng số trẻ em, gồm mua bán, bắt cóc, chiếm đoạt trẻ em . 

Đó là những con số được thống kê trên cơ sở những vụ việc được phát hiện, được giải quyết và có số liệu. Còn thực tế những vụ việc bạo lực, bạo hành trẻ em diễn ra rất nhiều trong xã hội nhưng chưa bị phát hiện, chưa bị xử lý. Đặc biệt là những hành vi gây áp lực đến trẻ em về kết quả học tập, đánh đập hành hạ trẻ em do bực tức, với danh nghĩa "giáo dục".

Chế tài đối với hành vi bạo hành trẻ em ở Việt Nam là rất nghiêm khắc

Dưới góc độ pháp lý thì hành vi bạo hành trẻ em là hành vi vi phạm pháp luật, tùy vào tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, tùy thuộc vào hậu quả xảy ra mà người thực hiện hành vi bạo hành trẻ em sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tình tiết phạm tội với người dưới 16 tuổi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự khi hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm. Mức xử phạt vi phạm hành chính xâm phạm đến người dưới 16 tuổi thì cũng có mức xử lý các trường hợp khác. 

- Xử lý hành chính đối với hành vi bạo hành trẻ em

Theo quy định tại Điều 20, Nghị định 130/2021/NĐ-CP thì hành vi bạo lực trẻ em bị xử lý như sau:  Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng nếu thực hiện một trong các hành vi sau: Bắt nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân; bắt sống ở nơi có môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc các hình thức đối xử tồi tệ khác; Hành vi cô lập và xua đuổi hoặc dùng các biện pháp trừng phạt để dạy trẻ em gây thiệt hại về thể chất, tinh thần của trẻ em; Thường xuyên đe dọa trẻ em bằng các hình ảnh, âm thanh, con vật, đồ vật làm trẻ em sợ hãi tổn hại về tinh thần; 

Biện pháp khắc phục hậu quả: Ngoài hình phạt chính là phạt tiền đến 20.000.000 đồng thì người thực hiện hành vi xâm phạm đến trẻ em còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là: Buộc chịu mọi chi phí để khám bệnh, chữa bệnh nếu có cho trẻ em đối với hành vi vi phạm; Buộc phải tiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe trẻ em đối với hành vi thường xuyên đe dọa trẻ em bằng các hình ảnh, âm thanh, con vật, đồ vật làm trẻ sợ hãi, tổn hại về mặt tinh thần.

-  Xử lý hình sự đối với hành vi bạo hành trẻ em 

Đối với những hành vi bạo hành trẻ em mà gây ra hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến đời sống, tâm lý, sức khỏe, tính mạng của trẻ em đến mức được xác định là nguy hiểm cho xã hội thì người thực hiện hành vi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hành hạ người khác, tội hành hạ con phải tội cố ý gây thương tích, hoặc tội giết người tùy thuộc vào hành vi và hậu quả cụ thể. Trong đó, phạm tội đối với trẻ em là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, người thực hiện hành vi này sẽ chịu mức hình phạt ở khung cao trong các điều luật.

Theo khoản 2 điều 140 BLHS tội hành hạ người khác thì người phạm tội đối với trẻ em dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm...

Tại điều 134 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội cố ý gây thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của người khác thì Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỉ lên tổn thương cơ thể từ 11% đến 30 % hoặc là dưới 11% nhưng thuộc một trong trường hợp đối với người dưới 16 tuổi  thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm; Các trường hợp khác tùy thuộc vào tỷ lệ thương tích và phạm tội với trẻ em thì đều là tình tiết định khung hoặc tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Mức hình phạt cao nhất của tội danh này có thể tới tù chung thân nếu hậu quả làm chết người.

Trong trường hợp giết người dưới 16 tuổi thì sẽ bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình theo quy định tại điều 123 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017. 

Nguyên nhân trẻ em bị bạo hành 

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ em bị bạo hành, trong đó có thể kể đến như:

1. Trẻ có nhiều hay quấy khóc, hay đùa nên nếu như những người xung quanh, những người trông giữ trẻ không có kỹ năng tốt, thiếu kiểm chế thì rất dễ nổi nóng đánh đập, xâm hại đến tính mạng, sức khỏe của trẻ em;

2. Mâu thuẫn vợ chồng, mâu thuẫn trong gia đình giữa những người lớn dẫn đến việc trả thù, nhiều người ích kỷ, coi thường pháp luật nên đã hành hung, đánh đập trẻ em để trả thù do mâu thuẫn với cha mẹ của trẻ;

3. Trẻ em sống trong gia đình có cha mẹ nghiện ngập, sa đà vào các tệ nạn xã hội như mại dâm, ma túy thì cuộc sống rất phức tạp, có nguy cơ bị bạo hành cao hơn những trẻ em khác;

4. Trẻ em sống chung với cha dượng, mẹ kế hoặc người tình của cha, của mẹ thì nguy cơ bị bảo hành cũng cao hơn những trẻ em sống trong gia đình khác bởi đôi khi trẻ em trở thành sự vướng bận đối với mối quan hệ tình cảm của người lớn, một số vụ án gần đây cho thấy đối tượng đã sát hại con của người tình chỉ vì muốn được tự do tình cảm với cha, với mẹ của cháu bé;

5. Nhiều bậc phụ huynh vẫn còn tư tưởng giáo dục con bằng roi, bằng vọt. Nổi nóng, dễ sử dụng bạo lực khi giáo dục con cái dẫn đến gây tổn thương cho con, thậm chí gây thương tích, thiệt mạng cho trẻ em;

6. Tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra nhiều trong giới trẻ, đặc biệt là trong những cặp đôi sống như vợ chồng nên nhiều trường hợp các đối tượng sử dụng ma túy vào gây ảo giác rồi đánh đập, hành hạ, sát hại trẻ em;

7. Bạo lực, bạo hành trẻ em trong môi trường giáo dục cũng hiện ra nhiều và diễn biến phức tạp bởi các cơ sở giáo dục chui, giáo viên không được đào tạo bài bản, thiếu đạo đức dẫn đến thực hiện hành vi hành hạ trẻ em. 

8. Công tác quản lý giám sát đối với các hoạt động giáo dục, đối với môi trường gia đình chưa được thực hiện tốt ở nhiều địa phương dẫn đến tình trạng trẻ em bị bạo hành kéo dài, đến khi bị thiệt mạng thì mới phát hiện ra, mới lên án, trong khi đó hành vi bạo hành diễn ra thường xuyên liên tục mà không ai quan tâm..